Waterglazen - Gelegenheidsglazen van Waterschappen (PDF)
Aan de Molendijk in Schermerhorn staat het prachtige Noorderpolderhuis, met daarnaast de oude molenwerkplaats.
Eeuwenlang kwamen de bestuurders van de polder Schermeer hier bijeen om te vergaderen in hun rijk gedecoreerde Herenkamer.
Historie
Het jaar 1744 was voor de boeren van de polder Schermeer een beroerd jaar. Door de veepest stierven duizenden dieren. Ondanks deze moeilijkheden kochten de heren dijkgraaf en heemraden van de bedijkte Schermeer het Noorderpolderhuis en het gereedschap van de erfgenamen van de overleden timmerman Pieter Cornelis van der Sluys voor het totale bedrag van 1513 gulden. Het huis zelf kostte 1300 gulden en voor het gereedschap werd 213 gulden betaald.
Het aangekochte pand was niet direct naar de zin van de heren polderbestuurders. Zij besloten het eenvoudige huis uit te breiden met een hal en een aparte vergaderruimte, de Herenkamer. In 1752 werd er nog druk getimmerd en gebouwd aan deze nieuwe kamer. Al ruim 250 jaar wordt in de Herenkamer vergaderd.
Aanvankelijk door het bestuur van waterschap de Schermeer en vervolgens door het bestuur van waterschap Het Lange Rond.
Het dagelijks bestuur
van dit waterschap heeft de traditie voortgezet en bleef in de
Herenkamer vergaderen tot de fusie op 1 januari 2003. Het algemeen
bestuur kwam bijeen in het stadhuis van Alkmaar. De hechte band met deze
stad vanwege haar belangrijke rol bij het droogmalen van de Schermeer
kwam hiermee tot uitdrukking.
De Herenkamer
Door de deur van de Herenkamer stappen we het verleden binnen. Wat direct opvalt, zijn de bronsgroen geschilderde balken waarop in goudkleurige verf verschillende Latijnse spreuken staan. Het zijn wenken en vermaningen aan de polderbestuurders om zich voortdurend bewust te blijven van hun zware verantwoordelijkheid. Op de middenbalk staan de wapenspreuken van de Schermeer en de stad Alkmaar, respectievelijk Schermeers Beschermer en Alcmaria Victrix. Het behang is niet meer authentiek, maar nagemaakt. Het originele goudleren behang is in 1895 in Amsterdam geveild, tegelijk met kostbaar antiek porselein. Gelukkig is de 18e-eeuwse marmeren hangschouw met het Rococo snijwerk erboven intact gebleven. De spiegellijst is in diezelfde stijl. Een hoekbuffetkast bevat pronkstukken van het waterschap, namelijk de hensbekers. Hensbekers zijn drinkbekers die tijdens de maaltijden met wijn gevuld op tafel stonden, waarmee de onderlinge vriendschap werd beklonken. De ovale tafel dateert uit de eerste helft van de 19e eeuw en is gemaakt van mahoniehouten delen met zeil-stof bekleed. De iepenhouten stoelen dateren uit de Biedermeier tijd en zijn bekleed met paardenhaar. Een ander opvallend meubelstuk is de 17e-eeuwse kaartenkist van eikenhout. Zoals de naam al aangeeft, werden hierin de kaarten bewaard. In de Herenkamer hangt een aantal bijzondere schilderijen en kaarten, waaronder een schilderij met het wapen van de Schermeer en een kaart van de Schermeer met de familiewapens van vooraanstaande polderbestuurders. Verder sieren portretjes en een Friese stoeltjesklok de Herenkamer.
Arnout Colnot
Na de Eerste Wereldoorlog van 1914-1918 werd de polderbemaling met 50 molens te duur.
Het polderbestuur besloot daarom in 1925 moderne elektrische gemalen te laten bouwen. Die kwamen in 1928 gereed. Daarna werd de ene na de andere molen voor de sloop verkocht. Het bestuur van de Schermer besefte heel goed dat er een uniek molenlandschap ging verdwijnen.
Daarom besloten de heren in 1931 Arnout Colnot opdracht te geven twee grote doeken van de molens te schilderen. Colnot (1887-1983) is een bekende naam uit de ‘Bergense School’. De schilderijen kwamen in augustus 1931 gereed. Colnot zorgde zelf voor de lijsten en ontving 1.050 gulden voor zijn werk.
De Kegelbaan
In de timmerschuur, de oorspronkelijke werkplaats van het waterschap de
Schermeer, ligt volgens oud-dijkgraaf Arie Barendregt de oudste
kegelbaan van Nederland. Een plank op de vloer is de baan. De houten
ballen zijn nagenoeg vierkant, dus echt rollen doen ze niet. Tot op de
dag van vandaag, wordt de traditie van dit balspel in ere gehouden.
Hoewel de schuur in 1968 en 1994 is vernieuwd, ademt het geheel een
oorspronkelijke en historische sfeer. Het gereedschap hangt aan de muur
of staat aan de kant.
Bron: Het Noorderpolderhuis, 'In consideratie dat dit door de tijd
profijtelijk is' door Thea de Roos-van Rooden (tot 1 januari 2003
dijkgraaf van waterschap Het Lange Rond)
